Usytuowany w środku miasta, Ogród Bernardyński to jedno z najpiękniejszych miejsc, gdzie można spędzić woly czas. Jest to najstarszy park Wilna, położony nad brzegiem Wilenki, u podnórza Góry Giedymina, w sąsiedztwie Pałacu Władców i kościoła św. Anny. To idealne miejsce na spacer, relaks i podziwianie przyrody.
Historia ogrodu
W XII – XIV wiekach na terenie dzisiejszego Ogrodu Bernardyńskigo rosły się święte gaje dębowe, które zostały wycięte po przyjęciu chrześcijaństwa na Litwie.
W 1469 r. Kazimierz Jagiellończyk zaprosił do Wilna bernardynów, którzy zbudowali kościół, klasztor, a obok założyli ogród. Ten rajski zakątek w sercu miasta przez długi czas był dostępny jedynie dla wybranych, ponieważ przez cztery stulecia znajdował się na terenie ogrodu klasztornego.
Stąd pochodzi historyczna nazwa tego miejsca – ogród Bernardyński (potocznie nazywany Bernardynką). Zakonnicy bernardyńscy prowadzili tu browar, wytwórnię miodów pitnych, sady, warzywniaki i zielniki.
Park wielokrotnie zmieniał swoją nazwę: początkowo był znany jako park Sorokiszki, Szarejkiszki (lit.Sereikiškės), następnie park Łucjana Żeligowskiego, a w okresie radzieckim nosił nazwę park Młodzieży.
Pierwsze wzmianki o nazwie Sorokiszki pojawiają się w Statucie Litewskim z XVI wieku. Była to wyspa otoczona wodami Wilejki (jurydyka horodniczego), która niegdyś stanowiła drewniane przedmieście. Ulica Sorokiszki prowadziła od zamku do klasztoru bernardynów. W 1794 roku przedmieście Sorokiszki zostałó prawdopodobnie spalone przez władze carskie.
W 1794 Komisja Edukacji Narodowej rozpoczęła zakładanie ogrodu botanicznego Uniwersytetu Wileńskiego, którego założycielem był francuski botanik i twórca wileńskiej szkoły botanicznej, profesor Jean Emmanuel Gilibert. To właśnie on sporządził najstarsze zielniki litewskie.
W 1806 roku zbudowano cieplarnie i oranżerie, a w 1808 roku ogród rozszerzono o tereny po drugiej stronie rzeki – na górze Łysej i Bekiszowej. Budynki ogrodu projektował profesor architektury Uniwersytetu Wileńskiego M. A. Szulc. Ogród tworzyli również profesorowie UW Ferdynand Szpicnagel oraz uczeń i następca profesora Giliberta – Stanisław Bonifacy Jundziłł.
Po stłumieniu powstania 1831 roku w Wilnie rozpoczęto budowę twierdzy wojskowej drugiej kategorii. W ramach tego przedsięwzięcia ówczesny generał-gubernator Wilna przekazał część terenu Ogrodu Botanicznego pod budowę twierdzy. Po zamknięciu UW ogród został przekazany Akademii Medyczno – Chirurgicznej. W 1842 zieleniec został zamknięty. PrzezjJakiś czasna tym terenie mieściła się letnia rezydencja generał-gubernatora.
Ogród pod zarządem miasta
Z biegiem czasu ogród powoli zatracił swe piękno, a w 1864 roku przeszedł na własność zarządu miasta. W 1870-1872 latach architekt N. Czagin połączył trzy ogrody (Botaniczny, Bernardyński i Katedralny (Zamkowy)) w jedną całość. W 1868-1870 zasypano naturalne koryto rzeki Wilejki, łącząc wyspę z zamkiem. W 1880 roku władze miasta podjęlī decyzję o założeniu na tym terenie parku miejskiego.
Spacer po Ogrodzie Bernardyńskim
W latach 1886-1888 powstał pierwszy park odpoczynku w stylu modernistycznym. Projekt urządzenia ogrodu opracował na początku XIX w. Aleksander Władysław Strauss. W 1907 roku wielki pawilion został przekształcony w Teatr Letni, w którym przez jakiś czas funkcjonował teatr Szumana.
Części Ogrodu Bernardyńskiego i klasztoru są wyraźnie oddzielone. Wchodząc do parku przez główne bramy od strony ulicy Barbary Radziwiłłówny, po prawej stronie znajduje się stylizowana część ogrodu z klasycznym, geometrycznym układem roślinności, nawiązującym do estetyki baroku i renesansu.
Po lewej stronie rozciąga się dawna część klasztornego ogrodu, dziś znana jako Botanika. Główna aleja, odtwarzająca dawny bieg rzeki Wilenki, prowadzi obecnie do centralnej fontanny. W czasach Sztraussa ścieżka ta wiodła do teatru plenerowego, który niegdyś znajdował się w miejscu dzisiejszej fontanny.
Ogród Bernardyński po rekonstrukcji
Po wielu latach pracy znany park został zmodernizowany i odnowiony na podstawie materiałów ikonograficznych z ubiegłych wieków oraz pierwotnego projektu architekta Aleksandra Władysława Sztraussa. Modernizacja została sfinansowana z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej (14 mln lt.) i funduszu Zarządu miasta Wilna (2 mln lt.).
W czasie wykopalisk archeolodzy odkryli fundamenty średniowiecznej dzielnicy, fragmenty muru obronnego miasta, a także kolekcję monet i kafli.
Obecny park zajmuje 9 ha powierzchni. W ramach modernizacji parku przeprowadzono remont alejek, urządzeń wodnych, założono kwietniki, nowe rabaty i grządki z ziołami leczniczymi insporowane tymi, które rosły u zakonników (ogółem zasadzono około 40 tys. roślin). Park wyposażono w nowe stylowe ławki, przywrócono autentyczną atmosferę XIX wieku.
W ramach projektu “Prezent dla Wilna” stworzono nowA przestrzeń rekreacyjnA w postaci 7 boisk idealnych do spotkań, rozrywek i relaksu. Każdy znajdzie coś dla siebie: korty tenisowe, alpinarium, rosarium, trzy place zabaw dla dzieci, place gry w szachy, kawiarnie, 4 fontanny (wśród nich śpiewająca) i staw.
Ogród Bernardyński jest czynny codziennie od godziny 7 do 22.
Na terytorium parku obowiązuje zakaz palenia.
