Historia Starego Arsenału
Nie jest dokładnie wiadomo, kiedy wzniesiono zabudowania Arsenału. Wykopaliska archeologiczne dowodzą, że istniał już w XV w. za czasów panowania księcia WKL Witolda i Kazimierza. Źródła pisane podają, że w roku 1504 r. już istniał na terenie Zamku Górnego za czasów Aleksandra Jagiellończyka. Później przeniesiono go na tereny Zamku Dolnego.
W 1507 r. na życzenie króla Zygmunta Starego, na gotyckich murach obronnych, rozpoczęto budowę nowego renesansowego gmachu, który powiększono za czasów Zygmunta II Augusta. Początkowo był rezydencją żony Zygmunta Augusta – Elżbiety Habsburżanki, a po jej śmierci został największym magazynem broni i amunicji Litwy, dokąd dostarczano broń z odlewni broni znajdującej się nieopodal przy ul. Tilto.
Zbrojownię wielokrotnie przebudowano, remontowano, rozbudowywano. Arsenał był świadkiem wielu wydarzeń, ucierpiał w połowie XVII w. podczas inwazji ruskiej. Do XVIII wieku nazywał się cekhauzem.
W 1790 r. doczekał się inwestycji Kazimierza Nestora Sapiehy. Dopiero w XVIII w. zaczęto nazywać go Starym Arsenałem.
Po 1831 roku gmach dostosowano do potrzeb obrony, był częścią fortecy obronnej.
W latach drugiej wojny światowej budynek został prawie doszczętnie zniszczony.
Stary Arsenał stanowią 3 skrzydła: wschodnie, zachodnie i północne.
Nowy etap w historii budynku rozpoczął się w wyniku przebudowy w 1986 r. pod kierunkiem architekta Evaldasa Purlisa. Od 1987 r. gości w swoich murach Muzeum Sztuk Stosowanej.
Skrzydło północne i zachodnie w 1997 r. przekazano na potrzeby Litewskiego Muzeum Narodowego.
Litewskie Muzeum Narodowe (skrzydło północne)
Składająca się z koło 800 cennych przedmiotów wystawa stała poświęcona jest prahistorii Litwy od osiedlenia się pierwszych mieszkańców do momentu powstania państwa w XIII w.
Ekspozycja pierwszej sali “Litwa przed Chrystusem” opowiada o różnorodnych znaleziskach archeologicznych z epoki kamienia i epoki metalu, ukazuje pierwsze unikalne narzędzia pracy i przedmioty użytku codziennego mieszkańców Litwy (pierwsze naczynia gliniane, wyroby ze skóry, kamienia, ceramiki, szkła).
Ekspozycja drugiej sali “Litwa przed utworzeniem się państwa litewskiego (do XIII w.) obejmuje materiały z grodzisk i cmentarzysk (ozdoby, broń, naczynia, i in.) oraz ukazuje historię etniczną ziem litewskich, pokazując miejsca oraz sposoby pochówków, wzory grobów mężczyzn i kobiet, różne stroje.
Czas pracy muzeum: sezon letni (maj-wrzesień) od 10:00-17:00 (wt.-niedz.); sezon zimowy (październik-kwiecień) od 10:00 do 17:00 (śr.-niedz.).
Ceny biletów: 4 EUR, dla uczniów, studentów, emerytów – 2 EUR.
Muzeum Sztuki Stosowanej (skrzydło wschodnie)
Są tu wystawiane czasowe ekspozycje związane ze sztuką użytkową.
Najciekawszą ekspozycją muzeum jest unikatowy zbiór dziesięciu gobelinów ze skarbca Katedry Wileńskiej. Dziewięć z nich pochodzi z XVII wieku, dziesiąty – z pierwszej połowy XVIII wieku. Przedstawione są też przedmioty liturgiczne, ikony, eksponaty sztuki sakralnej z metalu, projekty Zamku Dolnego.
Dzielnica: Stare Miasto (lit. Senamiestis)
Adres: Arsenalo g. 3A
Czas pracy muzeum: II, III, V, VI – 10:00- 18:00; IV – 10:00-20:00; VII – 11:00 – 16:00;
Ceny biletów: 6€ – dla uczniów, studentów i emerytów – 3€; dzieki poniżej 7 lat – bezpłatnie
Strona internetowa: lndm.lt/tdm/
