Historia Starego Arsenału
Nie ma jednoznacznych informacji na temat dokładnego czasu powstania zabudowań Arsenału. Badania archeologiczne potwierdzają jednak, że obiekt stniał już w XV wieku, w okresie panowania wielkich książąt litewskich Witolda i Kazimierza. Z kolei źródła pisane wskazują, że w 1504 roku Arsenał funkcjonował na terenie Zamku Górnego, za rządów Aleksandra Jagiellończyka. W późniejszym czasie został przeniesiony na obszar Zamku Dolnego.
W 1507 r. na życzenie króla Zygmunta Starego, na gotyckich murach obronnych, rozpoczęto budowę nowego renesansowego gmachu, który powiększono za czasów Zygmunta II Augusta. Początkowo był rezydencją żony Zygmunta Augusta – Elżbiety Habsburżanki, a po jej śmierci został największym magazynem broni i amunicji Litwy, dokąd dostarczano broń z odlewni broni znajdującej się nieopodal przy ul. Tilto.
Zbrojownię wielokrotnie przebudowano, remontowano, rozbudowywano. Arsenał był świadkiem wielu wydarzeń, ucierpiał w połowie XVII w. podczas inwazji ruskiej. Do XVIII wieku nazywał się cekhauzem.
W 1790 r. doczekał się inwestycji Kazimierza Nestora Sapiehy. Dopiero w XVIII w. zaczęto nazywać go Starym Arsenałem.
Po 1831 roku gmach dostosowano do potrzeb obrony, był częścią fortecy obronnej. W latach drugiej wojny światowej budynek został prawie doszczętnie zniszczony.
Stary Arsenał stanowią 3 skrzydła: wschodnie, zachodnie i północne.
Nowy etap w historii budynku rozpoczął się w wyniku przebudowy w 1986 r. pod kierunkiem architekta Evaldasa Purlisa. Od 1987 r. gości w swoich murach Muzeum Sztuki Użytkowej i Designu.
Skrzydło północne i zachodnie w 1997 r. przekazano na potrzeby Litewskiego Muzeum Narodowego.
Litewskie Muzeum Narodowe (skrzydło północne)
Składająca się z koło 800 cennych przedmiotów wystawa stała poświęcona jest prahistorii Litwy od osiedlenia się pierwszych mieszkańców do momentu powstania państwa w XIII w.
Ekspozycja pierwszej sali “Litwa przed Chrystusem” opowiada o różnorodnych znaleziskach archeologicznych z epoki kamienia i epoki metalu, ukazuje pierwsze unikalne narzędzia pracy i przedmioty użytku codziennego mieszkańców Litwy (pierwsze naczynia gliniane, wyroby ze skóry, kamienia, ceramiki, szkła).
Ekspozycja drugiej sali “Litwa przed utworzeniem się państwa litewskiego (do XIII w.) obejmuje materiały z grodzisk i cmentarzysk (ozdoby, broń, naczynia, i in.) oraz ukazuje historię etniczną ziem litewskich, pokazując miejsca oraz sposoby pochówków, wzory grobów mężczyzn i kobiet, różne stroje.
Czas pracy muzeum: sezon letni (maj-wrzesień) od 10:00-17:00 (wt.-niedz.); sezon zimowy (październik-kwiecień) od 10:00 do 17:00 (śr.-niedz.).
Ceny biletów: 4 EUR, dla uczniów, studentów, emerytów – 2 EUR.
Muzeum Sztuki Użytkowej i Designu (skrzydło wschodnie)
W Muzeum Sztuki Użytkowej i Designu Litewskiego Muzeum Narodowego prezentowana jest wystawa czasowa „Pokój w filiżance herbaty. Kultura picia herbaty”. Ekspozycja ukazuje herbatę nie tylko jako napój, lecz także jako zjawisko kulturowe łączące tradycję, rytuał i estetykę. Wystawa opowiada o historii i znaczeniu herbaty w różnych kulturach świata oraz o jej drodze do Litwy — od arystokratycznych dworów po miejskie kawiarnie i salony, w których herbata sprzyjała rozmowom i wymianie myśli.
Dzielnica: Stare Miasto (lit. Senamiestis)
Adres: Arsenalo g. 3A
Czas pracy muzeum: II, III, V, VI – 10:00- 18:00; IV – 10:00-20:00; VII – 11:00 – 16:00;
Ceny biletów: normalny bilet 6€ ; 3€ – uczniowie, studenci i emeryci; dzieci poniżej 7 lat – wstęp bezpłatny
Strona internetowa: lndm.lt/tdm/
