Wilno ma wiele duchowych centrów kultury polskiej. Świątynia romantyzmu – Cela Konrada (Aušros Vartų g. 7A), w której toczyła się akcja jednej z najsłynniejszych scen w literaturze polskiej – III części “Dziadów “A. Mickiewicza, jest jednym z nich.
Na początku XIX wieku klasztor był zamieniony na więzienie stanowe, w którego celi (zwanej dziś Celą Konrada) był więziony poeta wraz z innymi filomatami. Tu zaznał Mickiewicz braterstwa, tu się narodziła więzienna solidarna więź, która stała się dla wielu pokoleń wzorem patriotyzmu. Cela jest niezwykłym miejscem, w którym historia przeplata się z poezją, a dramat osobisty Adama Mickiewicza z dramatem jego przyjaciół. Jest ona ostatnim adresem wileńskim Mickiewicza. Autentyczna cela przestała istnieć w 1867 roku (w wyniku ostatniej przebudowy klasztoru Bazylianów).
Dzisiejsza umowna Cela Konrada mieści się w jednym z prawdopodobnych, ale nie właściwych miejsc, gdzie sześć miesięcy (od 1823.10.23 do 1824.04.21) mógł być więziony Adam Mickiewicz wraz z towarzyszami. Została otwarta w 2009 roku w łączniku między odbudowanym skrzydłem klasztoru bazylianów, a XV – wiecznym unickim kościołem Przenajświętszej Trójcy.
Dawna Cela Konrada stała się hotelowym pokojem luksusowego hotelu ”Pas Baziljonus”, zaś na korytarzu umieszczono kopię przedwojennej marmurowej tablicy, ze słynnym napisem z prologu III części “Dziadów” Mickiewicza w języku łacińskim.
W okresie międzywojennym w Celi Konrada odbywały się słynne “Środy Literackie” (spotkania polskiej przedwojennej elity literackiej), tu debiutowały “Żagary”. Tradycja “Śród Literackich” wróciła dopiero w 1992 roku. W pierwszej Środzie Literackiej brał udział poeta Czesław Miłosz (tu odebrał też honorowe obywatelstwo Republiki Litewskiej).
Muzeum ma 25 m2 i jest podzielone na dwie części. W jednej z nich znajduje się zaaranżowana cela (prycza ze słomą, stół, lichtarz z palącą się świecą), a na ścianie wyświetlany jest z projektora duży portret A. Mickiewicza. Zabite deskami okna wprowadzają w atmosferę więziennego nastroju.
W drugiej części mieści się ekspozycja o życiu i twórczości poety przygotowana przez Muzeum Literatury Mickiewicza w Warszawie. Ekspozycja opowiada o procesie filomatów i filaretów oraz profesorach Uniwersytetu im. Stefana Batorego.
Dzielnica: Stare Miasto
Adres: Aušros Vartų g. 7A
Godziny otwarcia: 10:00-17:00 (pon-nd)
Wstęp: bezpłatny