Ulica Niemiecka (lit. Vokiečių g.) to jedna z trzech najstarszych ulic wileńskiego Starego Miasta. Nazwę zawdzięcza niemieckim kupcom, handlarzom i rzemieślnikom, którzy osiedlili się tam w średniowieczu na zaproszenie księcia Giedymina. Bliskość ratusza oraz placu rynkowego sprawiła, że miejsce to stało się popularne wśród zamożnych kupców i rzemieślników, którzy wznosili tam obszerne spichlerze, kramy oraz magazyny, co nadało temu obszarowi miano „miasta niemieckiego.”
Na przestrzeni wieków wielokrotnie zmieniała nazwy, co odzwierciedlało zmienne losy miasta. Jedną z wcześniejszych nazw była ulica Gasztołda, na cześć kanclerza wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego Olbrachta Gasztołda, który miał tu swoją rezydencję — pałac Gasztołda (lit. Goštautų rūmai).
Nazwa ulicy Monetowa (lit. Monetų gatvė) pochodzi od wielkoksiążęcej mennicy państwowej, która działała tam od 1545 roku w budynku pod numerem 24. Był to dom Ulricha Hozjusza — nadzorcy mennicy oraz ważnego budowniczego Wilna. W 1513 roku Hozjusz zarządzał przebudową Zamku Dolnego, a w 1515 roku nadzorował budowę młyna królewskiego oraz odpowiadał za wzniesienie jednego z pierwszych mostów w mieście, tzw. Mostu Zielonego.
W czasach radzieckich ulica Monetowa zmieniła nazwę na Muzealną (lit. Muziejaus gatvė).
Ulica Niemiecka po raz pierwszy została wspomniana w 1511 roku w Litewskiej Metryce. Jej nazwa pojawiła się również na najstarszym znanym planie Wilna, umieszczonym w atlasie Civitates Orbis Terrarum autorstwa Brauna i Hogenberga z 1581 roku, gdzie widniała jako Deutsche Gasse. Ten zapis dokumentuje jej znaczenie jako jednej z głównych ulic miasta, związanej z niemiecką społecznością kupiecką i rzemieślniczą, która miała wpływ na gospodarczy rozwój Wilna.
W XV i XVI wieku ulica Niemiecka była tętniącą życiem handlową arterią Wilna, wyróżniającą się bogatymi kamienicami. Była to jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic miasta, gdzie prestiż i zamożność mieszkańców odzwierciedlały się w okazałych budynkach, często nazywanych od nazwisk właścicieli, takich jak dom Szwarca.
W XVI wieku na tej ulicy wzniesiono również kirchę luterańską (pod adresem Niemiecka 10/20). Przed II wojną światową ulica Niemiecka stanowiła prawdziwe centrum handlowe Wilna, skupiając liczne sklepy i punkty usługowe.
W czasie II wojny światowej, w latach 1941-1943, ulica Niemiecka była sercem żydowskiego getta w Wilnie, w którym mieszkało około 57 tysięcy osób. Getto było miejscem, gdzie Żydzi żyli w ścisłej izolacji i odseparowaniu od reszty świata. Ulica Niemiecka była centralną osią dzielnicy żydowskiej, a jej okolice pełne były ważnych instytucji, w tym Wielkiej Synagogi.
Wielka gmina żydowska miała duży wpływ na charakter miasta, zwłaszcza w dziedzinie literatury i kultury. Po wojnie getto zostało zlikwidowane, a wielu mieszkańców rozproszyło się po całym świecie. Dziś tylko przywrócone nazwy ulic przypominają o ich obecności.
Przed wojną ulica Niemiecka była jednym z głównych centrów handlowych miasta, lecz w czasie wojny została mocno zniszczona. Po wojnie ulica przeszła gruntowną przebudowę — zburzono ruiny, a ulicę poszerzono trzykrotnie, zmieniając jej oblicze.
Obecnie na tej ulicy znajduje się wiele kawiarni i restauracji (w okresie letnim również lokali pod otwartym niebem), jest lubiana szczególnie przez osoby młode.
Dzielnica: Stare Miasto
Pierwsza wzmianka: 1511 r.
Numery domów: od 1 do 28
