Muzeum Ofiar Ludobójstwa założono w 1992 roku w centrum Wilna w dawnym budynku NKWD-KGB. Budynek zbudowano w 1890 r. dla miejscowego sądu gubernialnego carskiej Rosji. Za czasów okupacji niemieckiej tu się mieściło Gestapo (od 1941 r.).
Ekspozycja składa się z pomieszczeń piwnicznych (byłe więzienie KGB od 1940 r., w którym znajdowało się 58 cel), parteru i piętra.
Dzielnica: Naujamiestis (pol. Nowe Miasto)
Adres: Aukų g. 2A
Wstęp do muzeum:
6 € dla dorosłych
3 € dla studentów, seniorów, osób niepełnosprawnych
Godziny otwarcia:
III-VI: 10:00 – 18:00
VII: 10:00 – 17:00
I-II: Nieczynne
Bilety nie są sprzedawane na 30 minut przed końcem godzin otwarcia muzeum
Strona internetowa: Genocid.lt
Na zwiedzenie należy poświęcić okołó godziny. Spacerując korytarzami piwniczymi muzeum można obejrzeć karcer (izolatkę), pokoje w których pobierano odciski palców, jednoosobowe cele bez mebli, w których na kamiennej podłodze w latach 1944-1947 jednocześnie przebywało od 10 do 15 więźniów, całodobowo paliło się ostre światło z pancernym kloszem na żarówce.
Jako element śledztwa w izolowanych pomieszczeniach podczas wielogodzinnych przesłuchań szeroko stosowano tortury wobec przeciwników politycznych i osób cywilnych, by wydobyć przyznania się do winy czy też uzyskać niezbędne informacje. Głównymi więźniami byli partyzanci oraz więźniowie polityczni.
Ściany więzienne przemalowywano osiemnastokrotnie, by zamalować wciąż nowe napisy więźniów.
W muzeum można obejrzeć wewnętrzny dziedziniec, który był miejscem spacerów więźniów, oraz celę, w której funkcjonariusze KGB w latach 1944-1960 rozstrzelali 1037 osób.
Parterowe ekspozycje opowiadają historię Litwy 1940-1941 roku, a także historię wojny partyzanckiej lat 1944-1953.
Ekspozycja na piętrze jest poświęcona łagrom Gułagu i zesłaniom, część – działalności KGB. Zgromadzono tam stare urządzenia do podsłuchu, raporty o więźniach oraz pamiątki z cel.
©Gavin Harper
