Mieszkańcy Zarzecza ofiarowali Wilnu, Litwie i całemu światu niezwykły dar – Republikę Zarzecza. To wspólne dzieło społeczności, które zyskało rozgłos zarówno w Europie, jak i poza jej granicami. Republika Zarzecza to żywy organizm, nieustannie ewoluujący, rozwijający się i doskonalony. Położona w sercu Wilna, często przyrównywana jest do artystycznych dzielnic, takich jak Montmartre w Paryżu czy Christiania w Kopenhadze.
Do niedawna zaniedbane, dzisiaj Zarzecze (lit. Užupis) tętni życiem artystycznym, organizując liczne wydarzenia kulturalne.
Republika Zarzecza wyróżnia się unikalną filozofią, cyklem świąt, Konstytucją Zarzecza przetłumaczoną na ponad 50 języków, symbolami, flagami, oznaczeniami granic i łatwo dostępnym obywatelstwem. Ma honorowych obywateli, Prezydenta, Parlament, Rząd z wolontariuszy-ministrów, ambasadorów w różnych krajach i dziedzinach, a także uregulowane stosunki międzynarodowe. Posiada własną walutę – EuroUż, gazety, telewizję oraz narodowe danie – ZarBurgera.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki zarzecza rozwija międzynarodowe relacje, akredytując ponad 300 ambasadorów. Utworzenie Republiki Zarzecza ożywiło zaniedbaną dzielnicę, czyniąc ją centrum turystycznym i inspiracją dla artystów. To miejsce otwarte na kreatywność i współtworzenie.
Dłoń z okrągłym otworem na środku, pojawia się w wielu miejscach, szczególnie na fladze tej dzielnicy. Jest to symbol wolności Zarzecza – manifestacja tego, że ta przestrzeń nie jest na sprzedaż i nikt nie może jej podporządkować.
Jest to dzielnica kontrastów – obok opuszczonych budowli znajdziemy winiarnie oraz restauracje z przepięknym wnętrzem, a nawet ekskluzywne mieszkania do kupienia lub wynajmu. W tej dzielnicy mieszkał Konstanty Ildefons Gałczyński, urodził się znany śpiewak operowy Bernard Ładysz.
W tym niezwykłym miejscu sztuka splata się z historią i kulturą, tworząc niepowtarzalny klimat inspiracji i kreatywności. Serce artystycznego życia tej dzielnicy stanowi „INKUBATOR SZTUKI ZARZECZA” – jeden z pierwszych tego typu ośrodków w Europie. Powstał on z inicjatywy grupy młodych artystów i studentów w 1996 roku, którzy założyli Centrum Sztuki Alternatywnej „Zarzecze 2” (AMC) oraz galerię sztuki „Galera”. Ich celem było stworzenie przestrzeni dla twórczej społeczności, organizowanie festiwali i wystaw oraz wspieranie rozwoju artystycznego.
W 2002 roku powołano do życia instytucję publiczną „Užupio Meno Incubatorius” (ul. Užupio 2A), który stał się miejscem spotkań, współpracy i rozwoju dla artystów z całego świata. Inkubator oferuje przestrzenie studyjne i wystawiennicze, wspiera inicjatywy kulturalne oraz organizuje liczne wydarzenia i koncerty. To centrum twórczej wymiany pomysłów i artystycznych poszukiwań.
Na dziedzińcu inkubatora znajduje się niezwykła aleja rzeźb, która zachwyca odwiedzających swoją różnorodnością i symboliką. Można tu podziwiać dzieła takie jak:
- Rzeźba Jezusa Chrystusa z plecakiem
- „Mózg” Artūrsa Maikstutisa-Maximilianasa
- „Pralka”
- „Dom krasnoluda”
- „Książę Vildaugas”
- „Góra lodowa” Mariusa Skudžinskisa
- „Ptak Bogini” Jonasa Meškelevičiusa
- „Kraina Bogini”
Najbardziej intrygującym dodatkiem do tej kolekcji jest rzeźba „Odbicia” autorstwa polskiego artysty Tomasza Koclęgi. Zanurzona w wodach Wilenki, przedstawia ludzką głowę jako symbol wspólnej historii, tożsamości i wartości litewsko-polskich. To dzieło nawiązuje do jedności, która przez wieki łączyła oba narody, oraz do ich wspólnej walki o wolność.
Na uwagę zasługują także dwa krzesła umieszczone w nurcie rzeki Wilenki. Ten niezwykły duet, pojawiający się na tle płynącej wody, uspokaja, ale jednocześnie budzi ciekawość. Czy to instalacja artystyczna? A może zaproszenie do chwili refleksji nad przemijaniem i pięknem natury?
Zarzecze zaprasza wszystkich miłośników sztuki i niebanalnych wrażeń. Pozwól sobie na chwilę zatrzymania i zanurz się w twórczym świecie, który inspiruje i zaskakuje na każdym kroku!
Na Zarzeczu znajduje się również Cmentarz Bernardyński.
Zarzecze, najstarsze przedmieście Wilna, to dziś jedna z najmniejszych, ale najbardziej urokliwych dzielnic miasta. Przyciąga turystów niczym magnes, zwłaszcza tych poszukujących romantycznych zakątków. Położona w malowniczym zakolu wartkiej Wilenki – rzeki, która otula dzielnicę i w dzień św. Patryka barwi się na zielono. To miejsce, gdzie można spływać kajakami i gdzie nad wodą rozgrywa się życie artystyczne i społeczne.
Czytaj więcej:
