Wilno w Modlitwie: Święto Opieki Ostrobramskiej

Jan Bułhak, Procesja przy Ostrej Bramie w Wilnie, 1922-1939, kartka pocztowa, Muzeum Narodowe w Lublinie, licencja Creative Commons, nr inw. MPol/120/ML.

Spis treści

W Wilnie znajduje się niezwykły obraz, którego kult trwa od kilku stuleci i wokół którego zrodziła się piękna tradycja – każdego roku wierni świętują odpust ku czci Matki Bożej Ostrobramskiej. Do Niej, osławionej w mickiewiczowskiej Inwokacji, przez wieki pielgrzymowali ludzie z najdalszych zakątków świata. To przed Jej obliczem, „klęcząc z twarzą ukrytą w dłoniach”, modlił się Adam Mickiewicz.

Od połowy XVII wieku obraz cieszył się najpierw lokalnym kultem religijnym, z czasem zyskał wymiar narodowy i patriotyczny. Papież Jan Paweł II wspominał swoje spotkanie z Matką Bożą Ostrobramską:
„Kiedy mogłem kontemplować oblicze Matki Bożej w sanktuarium w Ostrej Bramie w Wilnie, skierowałem do Niej słowa wielkiego polskiego poety Adama Mickiewicza: Panno święta… I głos mi się załamał…” (13 maja 1994 r.).

Wpatrując się w oblicze Maryi Ostrobramskiej, trudno nie zatrzymać się na Jej oczach – spuszczonych w pokorze, a jednak pełnych czułości. Nie ma w nich triumfu ani majestatu, jest za to cisza łaski. Ta cisza mówi więcej niż słowa: oto Maryja, pełna łaski. Łaska nie krzyczy, nie domaga się uznania – spływa cicho, jak światło, które ogrzewa serce. Być pełnym łaski to pozwolić Bogu zamieszkać w sobie tak, jak uczyniła to Maryja – z ufnością i bez oporu. Wtedy również ludzkie serce staje się małą „Ostrą Bramą” – miejscem, przez które łaska może przenikać do świata.

Najważniejszym elementem tego świętego miejsca pozostaje sam obraz Matki Miłosierdzia Ostrobramskiej. Uważa się, że mógł on zostać przywieziony z Niderlandów lub namalowany w Wilnie przez artystę pochodzącego z Europy Północnej. Przedstawia Maryję z pochyloną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami – pełną skupienia, pokory i łagodności. Obraz trafił do Wilna wraz z karmelitami bosymi, którzy opiekowali się sanktuarium i rozsławili jego kult. Choć dziś karmelitów już tam nie ma, ich duchowość wciąż żyje w murach świątyni i w sercach pielgrzymów.

W kolejnych wiekach obraz był odnawiany – często przy użyciu technik właściwych dawnym rzemieślnikom, nie zawsze zgodnych z oryginalną metodą malarską. Mimo to zachował swój wyjątkowy blask i duchową moc.

Już przed Powstaniem Styczniowym w Ostrej Bramie rozbrzmiewały Litanie Ostrobramskie, a do dziś w listopadzie każdego 16. dnia miesiąca w kościele św. Teresy odbywa się Mały Odpust ku czci Matki Miłosierdzia – dzień modlitwy, wdzięczności i duchowej bliskości z Maryją. Szczególnym wydarzeniem pozostają doroczne uroczystości Opieki Matki Bożej Ostrobramskiej. W 2025 roku będą obchodzone w dniach 9–16 listopada pod hasłem „Maryja, pełna łaski” – słowami Archanioła Gabriela z chwili Zwiastowania (Łk 1,28). Hasło to przypomina, że Maryja jest Tą, którą Bóg napełnił łaską, a jej życie pozostaje wzorem wiary, pokory i całkowitego zawierzenia.

Rozkład opiek:

https://ausrosvartai.lt/wp-content/uploads/2025/10/A3-programa-2025-PL.pdf

Czytaj więcej:

Najczęściej zadawane Pytania

Autobusem Warszawa ↔︎ Wilno

LuxExpress | Ecolines | Flixbus


Dworzec Autobusowy (Vilnius Bus Station →) obsługuje połączenia międzynarodowe i krajowe.
Adres: Sodų g. 22, Vilnius.

Dworzec autobusowy jest w odległości 11 min. pieszo od Ostrej Bramy → 


Samochodem

Litwa posiada dobrą infrastrukturę dróg i autostrad. Korzrystanie z dróg jest bezpłatne dla samochodów osobowych oraz motocykli.


Pociągiem

Wilno posiada jeden dworzec kolejowy.
Geležinkelio g. 16, Vilnius
ltglink.lt/en


Dworzec kolejowy jest usytuowany obok Dworca Autobusowego oraz w 10min. pieszo od Ostrej bramy.


Wileński dworzec kolejowy posiada dobre połączenie komunikacyjne ze wszystkimi dzielnicami miasta.

Bilety kolejowe można kupować w kasach na dworcu, w internecie.


Samolotem

Wilno posiada jedyne lotnisko (VNO) oddalone od centrum 6 km. (patrz na mapie)

Informacja lotniska: vilnius-airport.lt/en/

Aby dojechać do centrum miasta, można skorzystać z komunikacji miejskiej: linia 1, 2, 88, linia pospieszna 1G, 2G, linia nocna 88 N.


Czytaj dalej: Jak dojechać do Wilna →

Najdogodniejsze dzielnice

  • Stare miasto (lit. Senamiestis)
  • Popławy (lit. Paupys)
  • Zarzecze (lit. Užupis)
  • Sznipiszki (lit. Šnipiškės)
  • Nowe miasto (lit. Naujamiestis)

Rodzaj zakwaterowania:

  • Wynajem apartamentów
  • Hotele lub Hostele
  • Kwatery prywatne
 Rodzaje transportu publicznego:
  1. Autobus/Trolejbus jednorazowy koszt przejazdu:
    30min / 0.65€
    60min / 0.9€
    Zniżki
  2. Rozkład jazdy komunikacji miejskiej: JUDU.LT
  3. Elektryczne hulajnogi (Bolt, Scoot911)
  4. Rowery miastoweCYCLOCITY.LT
  5. Pociągiem do Trok (~35min) 
    Vilnius → Trakai (LTGLINK.LT)

W Wilnie działa kilkanaście korporacji taksówkarskich.

Najpopularniejszą taksówką jest Bolt, Uber, eTransport, eTaksi, Taxi.lt, A2B, Yandex Go.


Numer kierunkowy na Litwie: (+370 …….)*.


Ceny podane w internecie nie są dokładne, dlatego warto zapytać o dokładną cenę za 1 km podróży.


Najlepiej jest zamówić taksówkę online (dzięki aplikacji mobilnej), gdyż wsiadając bezpośrednio do taksówki zapłacimy drożej.


Niektóre samochody korporacji taksówkarskich są zaopatrzone w najnowszy sprzęt, mają internet Wi-Fi oraz możliwość płacenia kartą.


Na życzenie klienta kierowca wystawia paragon (lub fakturę) zawierającą przebytą odległość w km, cenę za km, sumę do zapłaty oraz kod kierowcy pojazdu.

  1. Ostra brama oraz Ulica Ostrobramska (lit. Aušros vartų g.)
  2. Katedra Wileńska (klasycyzm), Plac katedalny oraz pomnik Mendoga (lit. Mindaugas)
  3. Kościół św. Anny (gotyk)
  4. Kościół św. Piotra i Pawła (barok)
  5. Ulica zamkowa (lit. Pilies g.)
  6. Aleja Giedymina (lit. Giedymino pr.)
  7. Punkt widokowy – Wieża Giedymina
  8. Ogród Bernardyński
  9. Troki (okolice Wilna; 30km)
    Więcej →

Poznaj Wilno – Twoje kompleksowe źródło informacji o stolicy Litwy. Odkryj najpiękniejsze atrakcje, zabytki i ukryte perełki Wilna. Sprawdź praktyczne porady dla turystów, poznaj historię miasta oraz lokalne wydarzenia.
Zainspiruj się i zaplanuj niezapomnianą podróż do serca Litwy!

Czas: GMT+2 (+1h w porównaniu do czasu polskiego)

Liczba mieszkańców: 562 tys. (2021)

Obszar miasta: 402 km²

Waluta: Euro (EUR)

Prąd stały: 220V

Język: W Wilnie łatwo można porozumieć w języku: litewskim (państwowy), angielskim, rosyjskim (szczególnie z osobami w wieku starszym), polskim.

Telefoniczne numery kierunkowe: +370 (Litwa)

Liczba mieszkańców: 562 000 (Okręg wileński: 847,754)

Podział miasta: 20 dzielnic + 1 prowincja miejska

Kod pocztowy: LT-01001 (Główny urząd pocztowy – Post.lt)

Współrzędne geograficzne: 54°41″ N. 25°17″ E. (wikimedia.org)

Wysokość: 112–148 m n.p.m.

Oficjalna witryna miasta: Vilnius.lt

Życie ujściu dwóch Wilii i Wilenki toczyło się znacznie wcześniej niż pojawiła się pierwsza formalna wzmianka o Wilnie w 1323 r. w źródłach pisanych. Legenda o żelaznym wilku opowiada, że miasto założył książę Giedymin.


Istniały równolegle dwa centra osadnicze na grodziskach: Miasto Dolne z Zamkiem Górny oraz Miasto Krzywe. Tu zlokalizowano centrum państwa litewskiego. Chrystianizacja WKS po 1387 r. i lokacja Wilna na prawie magdeburskim za czasów Jagiełły, zmieniły wieloletni kierunek rozrastała się stolicy, która odtąd zmierza w stronę Starego Miasta.


Miasto miało odrębne dzielnice, co podzieliło go na cześć pogańską, katolicką i prawosławną (civitas Ruthenica). Mieszkali tu poganie, prawosławni i katolicy. W końcu XIV w. zbudowano katedrę wileńską oraz pierwsza farę miejską (kościół pw. św. Janów), ratusz miejski. Wzrosła rola gospodarcza stolicy WKL, która w 1432 r. uzyskała prawo składu w 1432 roku.


Następni Jagiellonowie rozbudowywali miasto, pałace, renesansową rezydencję Pałac Władców na Zamku Dolnym.


Na początku XVI wieku Wilno zostało otoczone murem obronnym,powstała mennica, szpitale, w 1536 zbudowano pierwszy most (Zielony). W XVI w. miasto przeżywało rozwój kulturalny i naukowy. W XVI w. jezuici zakładają pierwszą wyższą uczelnię – Akademię Wileńską (dzisiejszy Uniwersytet Wileński), powstają pierwsze drukarnie, w XVII w. pierwszy barokowy kościół św Kazimierza.


XVII wiek był okresem kryzysowym, miasto ucierpiało od pożarów, epidemii  oraz wojny z wojskami moskiewskimi w latach 1655-1661. Po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej zostało przyłączone do Cesarstwa Rosyjskiego, co obniżyło status byłej stolicy WKS. Po powstaniu listopadowym 1831 roku rozpoczęła się rusyfikacja. Zostało założone Muzeum Starożytności, przebudowano Pałac Biskupi (Pałac Prezydencki), linia kolejowa łącząca warszawę z Petrsburgiem, zbudowano gazownię, w 1904 roku wzniesiono pierwszą elektrownię, dzielnicę Zwierzyniec.


W 1918 roku Litwa odzyskało niepodleglość. W okresie międzywojennym Wilno, jako stolica województwa, należało do II Rzeczypospolitej, była silnym ośrodkiem kulturalnym i naukowym. Po drugiej wojnie światowej było stolicą jedej z republik ZSRR.

Od 1990 roku jest stolicą niepodległego państwa litewskiego. W 2004 roku wileńska starówka została wpisana na światową listę zabytków UNESCO.

Niegdyś dawna stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego, dziś nieduże miasteczko 28 km od Wilna, 8 września 2022 obchodzi swoje umowne  urodziny.

Z inicjatywy D. Baronasa (pracownika Instytutu Historii Litwy) oraz A. Bumblauskasa (wykładowcy Uniwersytetu Wileńskiego) ustalono symboliczną datę urodzin Trok. Data 8 września w symboliczny sposób spina klamrą kilka powiązanych ze sobą wydarzeń historycznych. 

Po pierwsze Troki, tuż przed ustanowieniem stolicy w Wilnie w 1323 roku, na krótko stały się stolicą WKS.

Po drugie na 8 września 1430 roku zaplanowana została koronacja Witolda na króla (powiązanie z osobą władcy, który zbudował zamek na wyspie, w którym często rezydował, zbudował kościół parafialny, nadał Trokom prawa samorządowe oraz osiedlił Karaimów i Tatarów). 

Po trzecie 8 września, w święto maryjne Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, rozpoczynały się sławne odpusty, przyciągające pielgrzymów z całej Litwy przed obraz Madonny Trockiej, który jest też powiązany z osobą Witolda (władca i jego państwo gotowe do obrony Chrystusa i jego wiary).

Nowe symboliczne logo Trok ma kształt przecinka (widok zamku trockiego widziany z lotu ptaka). Łącząc przeszłość z teraźniejszością przekazuje przyszłym pokoleniom wielką gościnność, kulturę i historię.  

Sezon jubileuszowych obchodów potrwa od 5 maja do 8 września 2022 roku.

Troki zyskały status historycznej stolicy Litwy. Popularna legenda zapisana na stronach Kroniki Bychowcewa opowiada:

„Pewnego razu wielki książę Giedymin opuścił swoją stolicę Kernów, aby polować pięć mil za Wilią i znalazł w lesie piękną górę otoczoną gajami dębowymi i równinami; bardzo mu się podobało, osiadł tam, założył miasto i nadał mu nazwę Troki – miejsce, w którym znajdowały się Stare Troki – i przeniósł swoją stolicę z Kiernowa do Trok”.

Wycieczka

5%

zniżki

Przewodnik po
Wilnie

Aleksandra Jankowicz