Śmierć Barbary Radzwiłłówny (aut. Józef Simmler 1860r.)
Herb Radziwiłłów. ©Bastian
Królowa Polski i wielka księżna litewska Barbara Radziwiłłówna pochodzi ze słynnego, zamożnego i bardzo wpływowego rodu Radziwiłłów herbu Trąby, który dał Litwie wielu energicznych hetmanów, mecenasów, kanclerzy, wykształconych działaczy państwowych.
Legenda o powstaniu rodu opowiada, że Kriwis Lizdejka znalazł dziecko w wilczej norze i nazwał go Rado vilko (pol. znalazł wilka).
Radziwiłłowie byli krzewicielami reformacji. W ich posiadaniu znajdowały się tysiące dworów, a nawet własne wojsko. W XV-XVI wiekach należały do nich ziemie wileńskiego Parku Wingis. Najważniejsze rezydencje rodu mieściły się w Wilnie, Birżach (Biržai) i Kiejdanach (Kėdainiai). Ich hasłem było “Litwa Litwinom”.
Barbara Radziwiłłówna w stroju koronacyjnym (XVIII wiek)
Niezwykle piękna Litwinka Barbara Radziwiłłówna (1520-1551) jest romantyczną bohaterką Wilna. Córka kasztelana Jerzego Radziwiłła urodziła się tu w 1520 roku. W wieku 17 lat wydano ją za mąż za wojewodę nowogródzkiego Stanisława Gasztołda. Wojewoda zmarł bezpotomnie. Młoda wdowa, przyzwyczajona do luksusu i wygody, posiadała dar mistrzowskiego operowania swymi wdziękami. Ambitna, pewna siebie, dumna, niezwykle odważna Litwinka prowadziła swobodny styl życia. Miała wielu kochanków. Od 1543 roku związała się z Zygmuntem Augustem. Chwilowy romans przerósł w prawdziwą miłość i stał się najgłośniejszym romansem w dziejach polsko-litewskich. Przypuszcza się, że w 1547 roku wzięła potajemnie ślub z Zygmuntem Augustem w Katedrze Wileńskiej.
Kochała się w drogocennych szatach (jej krawcem był Włoch Francesco). Posiadała wiele pierścieni, łańcuchów, agraf.
Uwielbiała klejnoty, ozdoby, lubiła perły. Agenci Zygmunta Augusta wydawali wielkie pieniądze kupując kosztowności na rynku holenderskim. Małżeństwo pary wywołało sprzeciw szlachty i rodziców Zygmunta Augusta. Na sejmie w Piotrkowie w 1548 roku posłowie domagali się unieważnienia małżeństwa, jednak Zygmunt August, na przekór wszystkim przeciwnościom, odparł wszystkie ataki.
Duch Barbary Radziwiłłówny (aut. Wojciech Gerson)
M. Ilnicka w książce “Skarbczyk Polski” pisze:
”(…) król oświadczył posłom, którzy go na kolanach błagali, aby się rozłączył z Barbarą, że wiary poślubionej żonie nie zerwie, że (…) prędzej zrzecze się korony niż małżonki.”
Barbarę koronowano w grudniu 1550 roku. Jej małżeństwo umocniło pozycję rodu Radziwiłłów. Historyk sztuki Kazimierz Kuczman nazwał Barbarę najpopularniejszą królową polską, mimo że królowała zaledwie 5 miesięcy.
Koronacja Barbary Radziwiłłówny (film „Barbara Radziwiłłówna”, 1936 r.) – [youtube_button text=”Obejrzyj” url=”http://www.youtube.com/watch?v=ahFjaXoyA_M” button=”button-medium-orange” autoplay=”1″]
Zmarła w maju 1551 roku. Pochowana w rodzinnym Wilnie.
W 1931 roku w krypcie Katedry Wileńskiej odnaleziono klejnoty i insygnia pogrzebowe Barbary, ślicznej blondynki, która nie przyznawała standardów społecznych. Trumna z jej szczątkami do dziś mieści się w podziemiach Katedry Wileńskiej.
