Dzień Odzyskania Niepodległości Litwy – 16 lutego (Lietuvos Valstybės atkūrimo diena) – to jedno z najważniejszych świąt państwowych na Litwie.
Historia tego dnia sięga 16 lutego 1918 roku, kiedy to dwudziestu członków Litewskiej Rady Państwowej (tzw. Taryby), pod przewodnictwem Jonasa Basanavičiusa, podpisało w Wilnie historyczny dokument – Akt Niepodległości Litwy. Uroczystość miała miejsce w kamienicy przy ulicy Wielkiej 30 (lit.Didžioji g.), której obecny adres ulica Zamkowej 26 (lit.Pilies g.).
16 lutego
16 lutego
16 lutego
Opublikowany w gazecie “Lietuvos aidas” dokument proklamował niepodległość Litwy i ustanawiał Wilno jej stolicą. Dom Sygnatariuszy, czyli dawna kamienica kupca Kazimierza Sztralla, do dziś pozostaje symbolem litewskiej suwerenności i jednym z najważniejszych miejsc pamięci narodowej.
Akt Niepodległości Litwy wydrukowano na osobnej kartce, nie czekając na zatwierdzenie przez cenzurę. Część nakładu została przekazana do drukarni, lecz cenzor szybko zareagował, przekreślając stronę z treścią aktu. W wyniku tych działań niemal wszystkie egzemplarze przepadły – jedynie kilkanaście, znajdujących się w innym miejscu, udało się ocalić.
W tamtym czasie tylko nieliczni, w tym Jonas Basanavičius, Antanas Smetona i Mykolas Biržiška, w pełni rozumieli wagę tego dokumentu. Po raz pierwszy jego treść ujrzała światło dzienne w prasie niemieckiej – 18 i 20 lutego 1918 roku. Tak wspominał te wydarzenia Povilas Klimas w swojej książce “Iš mano atsiminimų”
Niepodległości Litwy – to święto państwowe i dzień wolny od pracy. Obchody odbywają się w całym kraju, jednak ich kulminacja ma miejsce w Wilnie.
Jednym z najważniejszych momentów uroczystości jest ceremonia podniesienia flag państw bałtyckich na placu Dowkonta, przed Pałacem Prezydenckim – siedzibą głowy państwa. To symboliczny gest jedności i wspólnej historii Litwy, Łotwy i Estonii.
Tego dnia odprawiana jest także uroczysta Msza Święta w Katedrze Wileńskiej, a na cmentarzu Na Rossie składane są wieńce na grobach sygnatariuszy Aktu Niepodległości z 1918 roku, oddając hołd twórcom litewskiej państwowości.
Wieczorem Wilno rozświetlają płomienie pamięci – na alei Giedymina tradycyjnie zapala się 16 ognisk, symbolizujących datę odzyskania niepodległości.
