Tradycja kiermaszu sięga czterech stuleci i stanowi nawiązanie do dawnych dziejówLitwy. Kaziuki Wileńskie są symbolem sztuki ludowej regionu nad Wilią, a ich nazwa wywodzi się od świętego Kazimierza – patrona Litwy, który został kanonizowany w 1602 roku.
Kazimierz Jagiellończyk – drugi syn Kazimierza Jagiellończyka (Kazimierz IV Jagiellończyk) i Elżbiety Rakuszanki, był uczniem Jana Długosza. Wiosną 1483 roku został wysłany na Litwę, gdzie pełnił funkcje podkanclerza. Jego szczątki spoczywają w srebrnYM sarkofagu w katedrze wileńskiej, gdzie znajduje się jego kaplica – jedno z najważniejszych miejsc kultu na Litwie.
Jarmark Kaziukowy to jedno z najbardziej barwnych wydarzeń handlowych i świąt Wilna, symboliczne pożegnanie zimy. Uliczny targ ożywia miasto, przyciągając tłumy kupców, rzemieślników i turystów. Od wieków daje ludziom możliwość nabycia unikatowych, ręcznie wykonanych wyrobów, często niedostępnych w sklepach – wszystkiego, co ludzkie ręce stworzyły podczas długiej zimy.
Zawsze rozpoczynał się w dniu św. Kazimierza, czyli 4 marca (obecnie w pierwszy weekend marca). Do dziś rzemieślnicy Wileńszczyzny oraz okolic przywożą tu swoje wyroby – ceramikę, kowalstwo artystyczne, tkaniny i plecionki. Stragany uginają się od drewnianych łyżek, misek, beczułek, koszy z łozy i leszczyny, a także rękodzieła ze słomy i bursztynu oraz barwnych tkanin ludowych. Jarmark to nie tylko miejsce handlu, lecz także wyjątkowa atmosfera, tworzona zarówno przez kramarzy, jak i odwiedzających.
M. Koprowski pisze:
“Na jarmarku wybierało się „żywiołę”: konia, krowę, czy wieprzka. Jarmark dawał moc najróżniejszych wrażeń. Kogoś pocieszył pierwszymi w życiu butami, nabytą małpką z kolczykiem w uchu, obdarował smakiem posypanej makiem aromatycznej miastowej bułki. Szczególnie z utęsknieniem na powrót gospodarza z „Kaziuków” oczekiwali wszyscy domownicy. Z jarmarku zawsze bowiem wracało się z jakimś gościńcem. A kupić na „Kaziuki” można było wszystko…”
Festyn Kaziukowy to także czas zabawy przebierańców, teatralizowanych procesji oraz uroczystych przemarszy z chorągwią św. Kazimierza. Wśród licznych atrakcji można znaleźć zawody w smażeniu blinów (czyli placków, racuchów) i ubijaniu masła, które przybliżają uczestnikom klimat dawnych litewskich obrzędów. Stragany kuszą bogactwem tradycyjnych smakołyków – obwarzanków sprzedawanych na sznurach, pierników, aromatycznych wędlin, sera, wędzonej ryby, domowego chleba, a także piernikowych serc i serduszek ozdobionych lukrowanymi napisami. Całość dopełnia radosna muzyka kapel ludowych, rozbrzmiewająca na każdym kroku.
Początkowo Jarmark Kaziukowy odbywał się między Zielonym Mostem i Mostem Zwierzynieckim, od 1887 r. na placu Katedralnym, a od 1901 r. na placu Łukiskim. W czasach radzieckich przeniesiono go na rynek Kalwaryjski. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości jarmark przeniósł się na Starówkę Wileńską i aleję Giedymina, stając się jedną z najwżniejszych i nakbardziej charakterystycznych imprez handlowo-kulturalnych kraju.
Jarmark to doskonała okazja, by znaleźć unikalne upominki, skosztować domowego i naturalnego piwa i kwasu, a także tradycyjnych litewskich potraw. To również chwila wytchnienia i możliwość bliższego poznania kultury pracowitego i pomysłowego narodu litewskiego. Odwiedzający mogą podpatrzeć, jak powstają wyroby ze słomy, ceramiczne dzbanki i dzbanuszki, kompozycje z suchych kwiatów, a nawet własnoręcznie wybić pamiątkowe kaziukowe monety.
Królową Jarmarku Kaziukowego jest palma wileńska, wykonana z naturalnych i farbowanych suchotników. Każda palma jest inna, unikatowa, niepowtarzalna, różni się od innych zarówno kształtem, jak i kolorem, będąc symbolem wileńskiej tradycji i rzemiosła.
Targi są piękną tradycją, ukazującą bogactwo ziemi litewskiej, kreatywność jej mieszkańców. Ręczna praca i rzemiosło wciąż mają swoje niezastąpione miejsce, mimo rozwoju maszyn i nowoczesnych technologii.
Oficjalna strona jarmarku: kaziukomuge.lt
