Położony na prawym brzegu rzeki, na zakręcie Wilii, drewniany Zwierzyniec (lit. Žvėrynas) jest jedną z najstarszych dzielnic Wilna. Wciśnięta pomiędzy centrum miasta i nowymi osiedlami mieszkaniowymi dzielnica ma własny unikalny klimat i odrębną historię. Odnaleźć tu można domy jednorodzinne i niskie drewniane bloki z przeszklonymi werandami.
Budo mostu na Zwierzyńcu
Historia dzielnicy
Początki Zwierzyńca sięgają XVI wieku. Było to doskonałe miejsce nad rzeką otoczone sosnowym lasem. Od XVI do XIX wieku posiadłości ziemskie dzisiejszego Zwierzyńca należały do najmożniejszej i najbardziej wpływowej na Litwie rodziny Radziwiłłów. Tu oni mieli rezerwat przeznaczony do polowania. Do swych dóbr Radziwiłłowie sprowadzili różne gatunki zwierząt przeznaczonych na okazjonalne łowy. Stąd nazwy ulic: Stirnų g. (pol. ulica Saren), ul. Stumbrų (pol. ulica Żubrów), ul. Elnių (pol. ulica Jeleni).
W późniejszych latach tę posiadłość Radziwiłłowie podarowali jezuitom, którzy zarządzali nią do 1733 roku. W letniej rezydencji jezuickiej znajdował się klasztor, ogrody, aleje, szklarnie.
Zakret
W Zakrecie (lit. Vingis), według projektu architekta J. K. Glaubitza, w 1757-1761 latach powstał przepiękny trzypiętrowy pałac (nazywany “wileńskim Wersalem”), wspomniany w “Wojnie i pokój” Lwa Tołstoja.
Po kasacji zakonu jezuitów w 1773 roku pałac stał się własnością biskupa Massalskiego, który w murach pałacu urządził seminarium nauczycielskie szykujące nauczycieli szkół parafialnych oraz bursę na 200 osób.
W XVIII wieku we wschodniej części parku urządzono zwierzyniec. Później Zakret został letnią rezydencją Potockiego, Zubowa, generał – gubernatora Wilna Benigsena. Żył tu car ruski Aleksander I, który kupił letnią rezydencję od wileńskiego generał gubernatora. Stąd powstała późniejsza nazwa dzielnicy-Aleksandria, która nie zyskała powszechnej popularności.
Na początku XIX wieku dzielnicę nazywano też Sałtoniszkami, od nazwy mieszczącego się po obu stronach drogi z Wilna do Ukmergė dworu Iwana Sałtona. W dzielnicy znajdował się również młyn.
W 1893 roku kolejny właściciel Zwierzyńca Wasylij Martinson podzielił ziemię na parcele w celu sprzedaży. Ze względu na miejsce, ziemia była tu bardzo droga, nabywali ją zamożni mieszkańcy.
W 1901 roku Zwierzyniec ostatecznie przeszedł na własność miasta.
Zwierzyniec w XX wieku
Pierwszy drewniany most, łączący miasto ze Zwierzyńcem, zbudowano w 1892 roku (obecny żelazny most pochodzi z 1906 roku). Pozwoliło to wilnianom odwiedzać zbudowaną w 1903 roku cerkiew Ikony Matki Bożej “Znak” (potocznie Znamienska).
W 1905 roku otwarto szpital. W 1907 roku w centrum dzielnicy rozpoczęto budowę kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w neoromańskim stylu. W dzielnicy znajduje się kienesa karaimska, ambasady Rosji, Czech, Estonii, Kazachstanu i Włoch.
Tu się znajdowała najpiękniejsza w swoim czasie plaża miejska, a dziś największy w mieście park Vingis. W 1919 roku założono tam Ogród Botaniczny.
W latach międzywojennych (1928-1931) przy ul. Witoldowej (lit. Vytauto g.) działała Rozgłośnia Wileńskiego Radia Polskiego. Przed mikrofonem występowały najsłynniejsze osobistości Wilna. Rozgłośnia wileńska nadawała odbywające się co miesiąc słynne “Środy Literackie”, a także codziennie emitowało mszę świętą z kaplicy Matki Bożej w Ostrej Bramie.
Przy ulicy Małonioji 17 (lit. Malonioji g.) żył pisarz litewski Liudas Gira.
Dzielnica dziś
W dzielnicy znajduje się największa w Litwie fabryka słodyczy ”Vilniaus Pergalė”, Litewski Uniwersytet Edukologii. W 1987 roku zbudowano drugi zwierzyniecki most Liubarto.
W Europie Zachodniej drewniane dzielnice zniknęły już w XVIII-XIX wiekach. Litwa chce postąpić inaczej, zachowując część drewnianej dzielnicy w jej pierwotnym stanie.
Dzielnice Wilna:
1.Verkiai (pol. Werki); 2.Antakalnis (pol. Antokol); 3.Pašilaičiai (pol. Poszyłajcie); 4.Fabijoniškės (pol. Fabijoniszki); 5.Pilaitė (pol. Zameczek); 6.Justiniškės (pol. Justiniszki); 7.Viršuliškės (pol. Wierszuliszki); 8.Šeškinė (pol. Szeszkinia); 9.Šnipiškės (pol. Śnipiszki); 10.Žirmūnai (pol. Żyrmuny); 11.Karoliniškės (pol. Karolinki); 12.Žvėrynas (pol. Zwierzyniec); 13.Grigiškės (pol. Grzegorzewo); 14.Lazdynai (pol. Leszczyniaki); 15.Vilkpėdė (pol. Wilcza Łapa); 16.Naujamiestis (pol. Nowe Miasto); 17.Senamiestis (pol. Stare Miasto); 18.Naujoji Vilnia (pol. Nowa Wilejka); 19.Paneriai (pol. Ponary); 20.Naujininkai (pol. Nowy Świat); 21.Rasos (pol. Rossa).
Dzielnica Zwierzyniec (Nr. 12)
Powierzchnia: 2.6 km2
Liczba mieszańców: 12,2 tys. (2001 r.)
Kontakt: Starostwo Zwierzyniec
