książę litewski Mendog

Pomnik króla Litwy Mendoga, obok Nowego Arsenału

Mendog, Mindowe (lit. Mindaugas) był pierwszym historycznym władcą, który w XIII wieku połączył ziemie litewskie w jedno państwo. Data ani miejsce urodzenia twórcy państwa litewskiego nie jest znana.

Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z latopisu Ipatijewskiego z 1219 roku (latopis nazywa go wielkim księciem). W 1251 roku władca przyjął chrzest, a w 1253 r. został koronowany. Do dziś miejsce koronacji jedynego króla Litwy nie jest dokładnie znane i stało się ono przedmiotem sporu historyków.

Pomnik został ufundowany przez miasto 6 lipca 2003 roku, z okazji 750-lecia koronacji Mendoga na króla Litwy. Stanął w centrum Wilna przy Litewskim Muzeum Narodowym (Nowy Arsenal).

Starania o budowę pomnika trwały kilka lat. Zgłoszono 38 projektów. Zwyciężył pomysł projektu Regimantasa Midwikisa (lit. Regimantas Midvikis), jednego z najbardziej znaczących rzeźbiarzy litewskich.

Idea pomnika zakłada ukazanie Litwy jako kraju suwerennego. Autor uwiecznił monarchę siedzącego na tronie i dzierżącego insygnia: królewskie berło (berło było w pieczęci Mendoga) i jabłko.

Wykonany z szarego granitu pomnik króla Mendoga ma 3,5 metra wysokości. Przedstawia wzniosłego i spokojnego króla na tronie ze wszystkimi królewskimi regaliami. Zmęczone, skierowane na Zachód, czyli Europę, oczy władcy litewskiego przypominają o trudnościach, jakie napotkał Mendog podczas tworzenia państwa.

Podchodząca do pomnika osoba wzrok swój skieruje również do dołu, gdzie na siedzisku króla wyryty został starożytny bałtycki kalendarz świąt pogańskich i ich chrześcijańskich odpowiedników. Można znaleźć tam też sylwetkę dębu – świętego drzewa starożytnej Litwy.

Pomnik nieprzypadkowo usytuowano w dolinie Świntoroga – tu bowiem w czasach pogańskich składano ofiary bogom pogańskim i palono ogień święty.

Posąg Mendoga jest symbolem dumy i autorytetu państwa oraz hołdem narodu litewskiego oddanym jego jedynemu królowi.